Ceres

Ceres

Dane obserwacyjne

Średnia odległość od Słońca

413 832 587 km
(2,7663 AU)

peryhelium 380 995 855 km (2,5468 AU)	aphelium 446 669 320 km (2,9858 AU)

Mimośród

0,07934

Okres orbitalny

4 lata, 218 dni, 16 godzin

Średnia prędkość orbitalna

17,88 km/s

Min. nieznana	Max. nieznana

Nachylenie orbity względem ekliptyki

10,59°

Własności fizyczne

Średnica na równiku

975 km

Masa

9,5×10²⁰ kg

Gęstość

2080 kg/m³

Temperatura
powierzchni

169 – 239 K

Inne

Liczba księżyców

0

Życie

nie

1 Ceres – pierwsza według oddalenia od Słońca planeta karłowata Układu Słonecznego, znajdująca się w pasie planetoid między Marsem a Jowiszem.

Odkrycie[edytuj sekcję | edytuj kod]

Ceres odkrył Giuseppe Piazzi w noc noworoczną 1801 roku, podczas testowania nowego katalogu gwiazd.

Jednakże, gdy Piazzi zachorował, obiekt ten stracono z oczu. Niedługo po tym Carl Friedrich Gauss opracował metodę obliczania parametrów orbity tego ciała i pod koniec 1801 r. Ceres została ponownie odkryta. Piazzi najpierw nazwał to ciało niebieskie Ceres Ferdinandae na cześć bogini Ceres, oraz ku czci króla Ferdynanda IV z Neapolu.

Orbita[edytuj sekcję | edytuj kod]

1 Ceres porusza się po orbicie wokół Słońca pośrodku głównego pasa asteroid, a średnia odległość od naszej gwiazdy wynosi 2,77 AU. Peryhelium Ceres wynosi 2,54 AU, a aphelium – 2,98 AU. Jej okres orbitalny wynosi 4 lata i 220 dni. Ceres ma orbitę nachyloną wzgledem ekliptyki pod kątem 10,6°, a mimośród ma wartość 0,08.

Właściwości fizyczne[edytuj sekcję | edytuj kod]

Ceres można oglądać z Ziemi podczas jej opozycji. Osiąga wtedy względną jasność 6,7m i można ją dostrzec przez lornetkę.

Średnica Ceres to 975 km i wśród planetoid pasa głównego jest największym i najbardziej masywnym obiektem. Jej masa wynosi 9,5×10²⁰ kg i stanowi (przypuszczalnie) <math>\frac {1}{3}</math> masy wszystkich planetoid. Czas obrotu wokół własnej osi wynosi 9 godzin 4 minuty, a średnia gęstość materii, z której jest zbudowana to <math>2,08 \frac{kg}{cm³}</math>.

Powierzchnia Ceres jest pokryta materiałem bogatym w węgiel i ma ciemną barwę, stąd jej albedo jest także bardzo małe – 0,09. Badania radarowe wykazały, że powierzchnię Ceres zalega drobnoziarnisty pył zwany regolitem. Dzięki teleskopowi Hubble'a zaczęły się dokładne obserwacje tej planetoidy i dostrzeżono ciemną plamę (nazwaną „Piazzi” od nazwiska odkrywcy) o średnicy 250 km. Dalsze obserwacje pozwoliły zidentyfikować pewną jasną formację o średnicy ok. 400 km i inne szczegóły, których pochodzenie nie jest na razie znane.

Wnętrze Ceres składa się z dużego skalnego jądra, ponad którym rozciąga się warstwa lodu wodnego i cienka skorupa zewnętrzna z lekkich minerałów. Podczas tworzenia się Układu Słonecznego, Ceres przechodziła bogatą ewolucję, podczas której ciepło wydzielające się z jej wnętrza roztapiało lód i utworzyło wewnętrzny płaszcz z ciekłej wody, wypychając ją ku górze. Cięższe pierwiastki i minerały (np. krzem) wędrowały ku jądru. Jak się ocenia masa Ceres to od 17 do 27% woda – jej ilość pięciokrotnie przewyższa ilość słodkiej wody na Ziemi.

Ceres mimo swej „planetarnej budowy” – zdecydowanie innej niż w przypadku pozostałych planetoid – nie rozwinęła się do postaci pełnoprawnej planety. Prawdopodobnie przeszkadzały jej w tym ogromne siły grawitacyjne ze strony Jowisza i Marsa.