Magnitudo

Z Astropedia
Przejdź do nawigacjiPrzejdź do wyszukiwania

Wielkość gwiazdowa – miara używana do oznaczania blasku (nie: jasności) gwiazd. Jednostką wielkości gwiazdowej jest magnitudo (skrót m lub mag). Magnitudo używane jest głównie w astronomii, w fizyce używa się luksów.

Historia[edytuj sekcję | edytuj kod]

Starożytność[edytuj sekcję | edytuj kod]

Jako pierwszy magnitudo użył Ptolemeusz w Almageście. Prawdopodobnie wynalazł je jednak Hipparch, który gwiazdy podzielił na 6 grup względem jasności. Najjaśniejsze gwiazdy miały jasność 1m, dalej 2m, 3m, 4m, 5m i 6m używane do najciemniejszych gwiazd widocznych gołym okiem.

XIX wiek[edytuj sekcję | edytuj kod]

Miarę blasku zreorganizowano w XIX wieku. Wówczas to dodano dalszą skalę magnitudo oraz pojawił się tzw. czynnik Pogsona.

Czynnik Pogsona[edytuj sekcję | edytuj kod]

Obiekty niegwiazdowe, które mają pełnie, kwadry i nowie, mają zmienne magnitudo. Najlepszym przykładem jest Księżyc

W 1856, Norman Pogson zauważył, że tradycyjny system można uściślić przyjmując, że ilość światła dochodząca od gwiazd różniących się o 5 wielkości gwiazdowych różni się o czynnik 100. Łatwo obliczyć, że dla gwiazd różniących się o jedną wielkość gwiazdową czynnik ten równa się pierwiastkowi piątego stopnia ze 100. Liczba ta, zwana czynnikiem Pogsona równa się w przybliżeniu 2,51188643150958. Pogson, jako punkt odniesienia swojej skali, użył Gwiazdy Polarnej i przypisał jej wielkość 2m. Od tego czasu okazało się, że jest to gwiazda zmienna, jednak zasada pozostała niezmieniona.

Przykłady[edytuj sekcję | edytuj kod]

  • Słońce – -26,7m (najjaśniejszy obiekt na niebie);
  • Księżyc – -12,7m w pełni, 10m w pierwszej kwadrze;
  • Wenus – -4,5m;
  • Syriusz – -1,5m (najjaśniejsza gwiazda poza Słońcem).

Zobacz też[edytuj sekcję | edytuj kod]